Bitcoin

Bitcoin là gì?

Là một loại tiền mã hóa, được phát minh bởi một cá nhân hoặc tổ chức vô danh dùng tên Satoshi Nakamoto dưới dạng phần mềm mã nguồn mở  từ năm 2009. Bitcoin có thể được trao đổi trực tiếp bằng thiết bị kết nối Internet mà không cần thông qua một tổ chức tài chính trung gian  nào.

Bitcoin có cách hoạt động khác hẳn so với các loại tiền tệ điển hình: không có một ngân hàng trung ương nào quản lý nó và hệ thống hoạt động dựa trên một giao thức mạng ngang hàng trên Internet. Sự cung ứng Bitcoin là tự động, hạn chế, được phân chia theo lịch trình định sẵn dựa trên các thuật toán.

Bitcoin được cấp tới các máy tính "đào" Bitcoin để trả công cho việc xác minh giao dịch Bitcoin và ghi chúng vào cuốn sổ cái được phân tán trong mạng ngang hàng, thông qua công nghệ blockchain. Cuốn sổ cái này sử dụng Bitcoin là đơn vị kế toán. Mỗi bitcoin có thể được chia nhỏ tới 100 triệu đơn vị nhỏ hơn gọi là satoshi.


Hình 1 : Giao dịch Bitcoin

Sự ra đời của Bitcoin

Bitcoin bắt đầu được Satoshi thiết kế từ 2007 khi ông tin rằng có thể thiết kế được một hệ thống giao dịch mà các thành viên không cần tin tưởng nhau. Tên miền bitcoin.org được đăng ký vào ngày 18 tháng 8 năm 2008.

Bitcoin lần đầu được nhắc đến vào ngày 31 tháng 10 năm 2008 trong bản cáo bạch về giao thức thanh toán ngang hàng của nhân vật ẩn danh Satoshi Nakamoto. Nó bắt đầu được đưa vào sử dụng từ ngày 9 tháng 1 năm 2009 với khối Bitcoin khởi thủy được ra đời (genesis block)

Giao dịch Bitcoin đầu tiên được thực hiện khi Satoshi Nakamoto gửi 10 bitcoin cho nhà mật mã học Hal Finney vào ngày 12 tháng 1 năm 2009, ngay khi phần mềm Bitcoin được phát hành lần đầu.

Ngày 5 tháng 10 năm 2009, lần đầu tiên giá trị của Bitcoin được ấn định trên sàn giao dịch, khởi điểm ở mức 1 đô la Mỹ tương đương 1.309,03 Bitcoin (hoặc 1 Bitcoin = 0,00076 USD). Giá trị này được tính bởi chi phí tiền điện của một máy tính hao tốn khi đào ra Bitcoin

Cộng đồng phát triển Bitcoin dần dần mất hoàn toàn liên lạc với Satoshi từ giữa năm 2010, sau khi ông đưa cho Gavin Andresen khóa báo động khi mạng lưới Bitcoin bị tấn công. Khóa này có thể dùng để báo động tới toàn mạng lưới ngừng lưu lại giao dịch. Khóa báo động này sau đó được hủy bỏ để tăng tính phân tán của hệ thống Bitcoin. Cho tới nay, danh tính chính xác của Satoshi Nakamoto vẫn còn là một ẩn số.

Ngày 22 tháng 5 năm 2010, lần đầu tiên Bitcoin được sử dụng để mua hàng hóa - 2 bánh pizza với giá 10000 bitcoin, tương đương 25 đô la Mỹ tại thời điểm đó.

Trong vòng 5 ngày từ ngày 12 tháng 7 năm 2010, giá của Bitcoin tăng lên 10 lần từ 0,008 đô la Mỹ lên 0,08 đô la Mỹ.

Trong năm 2011, giá trị của đồng Bitcoin tăng từ 0,30 đô la Mỹ lên 32 đô la Mỹ, trước khi giảm xuống còn 2 đô la Mỹ.

Ngày 1 tháng 8 năm 2017, một phiên bản chia nhánh của Bitcoin được ra đời với tên gọi là Bitcoin Cash do không đạt được đồng thuận trên 50% trong mạng Bitcoin nguyên thủy về việc nâng giới hạn khối lên 8MB.

Tất cả những ai đang sở hữu Bitcoin đều nhận được lượng Bitcoin Cash tương ứng trong ví của mình.

Ngày 10 tháng 12 năm 2017, sàn CBoE chính thức mở bán hợp đồng tương lai Bitcoin. Sau đó 1 tuần, sàn Chicago Mercantile Exchange (CME - sở giao dịch quyền chọn lớn nhất thế giới) cũng sẽ phát hành sản phẩm này.

Sàn Nasdaq cũng thông báo cũng sẽ triển khai dịch vụ này từ nửa đầu năm 2018

Giá Bitcoin trong năm 2017 đã biến động rất mạnh, bắt đầu từ 998 đô la Mỹ và tăng 1,245% lên 13.412,44 đô la Mỹ vào ngày 1 tháng 1 năm 2018. Vào ngày 17 tháng 12, giá bitcoin đạt mức cao kỷ lục 19.666 đô la Mỹ và sau đó giảm 70% còn 5.920 đô la Mỹ vào ngày 6 tháng 2 năm 2018.

Ưu điểm của Bitcoin

  1. Phi tập trung: Không bị kiểm soát bởi bất kỳ tổ chức hay chính phủ nào.
  2. Tính minh bạch cao: Tất cả giao dịch được ghi lại trên Blockchain, có thể kiểm tra công khai.
  3. Bảo mật cao: Sử dụng mã hóa mạnh mẽ, khó bị giả mạo hoặc tấn công.
  4. Chi phí giao dịch thấp: So với hệ thống tài chính truyền thống, Bitcoin giúp tiết kiệm phí giao dịch.
  5. Chống lạm phát: Nguồn cung giới hạn ở 21 triệu BTC, không thể in thêm như tiền pháp định.

Nhược điểm của Bitcoin

  1. Biến động giá mạnh: Giá Bitcoin thường dao động lớn, gây rủi ro cho nhà đầu tư.
  2. Thời gian giao dịch chậm: Mất khoảng 10 phút để xác nhận một khối, có thể lâu hơn khi mạng lưới tắc nghẽn.
  3. Không thể đảo ngược giao dịch: Nếu gửi nhầm địa chỉ, không thể lấy lại tiền.
  4. Tiêu thụ nhiều năng lượng: Quá trình khai thác Bitcoin (mining) tiêu tốn nhiều điện năng.
  5. Chưa được chấp nhận rộng rãi: Mặc dù ngày càng phổ biến, Bitcoin vẫn chưa được sử dụng rộng rãi trong các giao dịch hàng ngày.

Công nghệ đứng sau Bitcoin

1️⃣ Blockchain

  • Là một sổ cái phân tán (Distributed Ledger) ghi lại tất cả giao dịch.
  • Mỗi khối (block) chứa thông tin giao dịch và được liên kết với khối trước đó, tạo thành một chuỗi (chain).
  • Đảm bảo tính minh bạch, bảo mật và chống giả mạo.

2️⃣ Khai thác Bitcoin (Mining)

  • Các thợ đào (miners) sử dụng máy tính để giải các bài toán mật mã phức tạp nhằm xác nhận giao dịch.
  • Khi giải được một bài toán, họ nhận được phần thưởng khối (block reward) và phí giao dịch.
  • Hiện tại, phần thưởng khối là 6.25 BTC (sẽ giảm một nửa sau mỗi 4 năm - sự kiện Halving).

3️⃣ Cơ chế đồng thuận Proof-of-Work (PoW)

  • Để thêm một khối mới vào blockchain, mạng lưới yêu cầu giải quyết một bài toán khó (PoW).
  • Đảm bảo mạng lưới không bị tấn công bởi các thực thể độc hại.

Bitcoin là một cuộc cách mạng trong lĩnh vực tài chính, nhưng vẫn còn nhiều thách thức để trở thành một phương tiện thanh toán phổ biến. Bạn có muốn tìm hiểu thêm về cách đầu tư hoặc giao dịch Bitcoin không?